Jesień życia to piękny okres, jednak siłą rzeczy z upływem czasu stan organizmu się pogarsza, przez co seniorom towarzyszy często wiele chorób. Jedną z przypadłości, która często dotyka osoby starsze, jest reumatyzm. To przewlekła choroba narządów ruchu, która w znaczący sposób może utrudniać codzienne funkcjonowanie i obniżyć jakość życia seniora. Co warto wiedzieć na temat tej choroby? Jak rozpoznać objawy reumatyzmu? Jak podejść do leczenia i jak opiekować się seniorami cierpiącymi z powodu tego schorzenia? Na powyższe pytania odpowiemy w tym artykule.
Reumatyzm – na czym polega?
Reumatyzm to zwyczajowa nazwa, jaką określa się Reumatoidalne Zapalenie Stawów (RZS). To choroba o podłożu autoimmunologicznym, której przyczyny wciąż nie są do końca znane. To choroba zapalna, która najczęściej atakuje stawy, mięśnie lub ścięgna, jednak może również dotyczyć narządów wewnętrznych. Nieleczona choroba może prowadzić do stanów zwyrodnieniowo-zniekształcających, a w konsekwencji do inwalidztwa oraz niepełnosprawności, a w skrajnych przypadkach przedwczesnej śmierci. W leczeniu reumatyzmu bierze udział lekarz reumatolog, natomiast niwelowaniem jego skutków często zajmuje się również specjalista w zakresie ortopedii.
Jakie są objawy reumatyzmu u seniorów?
Reumatoidalne Zapalenie Stawów jest często kojarzone z przypadłością osób starszych. Zdarza się jednak, że zapadają na nie również osoby młodsze. W każdym przypadku warto zapoznać się z objawami reumatyzmu, aby móc w porę je rozpoznać. Przyswojenie informacji na temat objawów chorób często dotykających seniorów, jest bardzo istotne podczas pracy w charakterze opiekuna osób starszych. Wczesne rozpoznanie i udanie się po pomoc lekarską zdecydowanie ułatwi leczenie. Reumatyzm u osób starszych może przybierać różne formy – dotyczyć samych stawów lub przybierać formę chorób układowych. Z tego powodu objawy choroby mogą być zróżnicowane. Na co zwracać uwagę i co powinno nas zaniepokoić? Do typowych objawów RZS należą:
- bóle stawów – uczucie tkliwości oraz sztywności stawów to jeden z pierwszych objawów rozwijającego się w organizmie reumatyzmu. Bóle mogą początkowo pojawiać się jedynie o poranku lub po dłuższym bezruchu. Z czasem jednak zaczynają utrzymywać się cały dzień;
- opuchlizna stawów;
- okolice stawów wydają się cieplejsze niż reszta ciała;
- chroniczne zmęczenie;
- zmiany skórne w okolicy stawów w postaci wysypki lub guzków reumatoidalnych (bezbolesnych podskórnych guzów w okolicy stawów);
- objawy grypopodobne – występują w początkowym etapie rozwoju choroby;
- zmiany w narządach wewnętrznych (nierozpoznane i nieleczone RZS prowadzi do zmian w płucach, sercu, oczach, naczyniach krwionośnych, zakończeniach nerwów).
Przyczyny reumatyzmu u osób starszych
Reumatoidalne zapalenie stawów należy do grupy chorób autoimmunologicznych. Przyczyny rozwoju choroby nie są więc w pełni znane, jednak współczesnej medycynie udało się wskazać czynniki, które zwiększają ryzyko jej wystąpienia. Należą do nich: dziedziczność (można odziedziczyć po przodkach predyspozycje, które zwiększają ryzyko choroby), płeć (statystycznie kobiety zapadają na RZS częściej niż mężczyźni), wiek (ryzyko wystąpienia choroby rośnie wraz z upływem lat), palenie papierosów (znacząco podwyższa ryzyko zachorowania), infekcje (zakażenie niektórymi bakteriami wewnątrzkomórkowymi i wirusami może rozpocząć w organizmie proces autoimmunologiczny), zaburzenia układu immunologicznego (defekt układu odpornościowego prowadzi do nadmiernej reakcji np. na infekcję, a w konsekwencji do rozwoju choroby autoimmunologicznej) oraz stres (podnosi ryzyko zachorowania).
Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów
Wczesne wykrycie oraz prawidłowe leczenie choroby hamuje jej rozwój, zapobiega powikłaniom i umożliwia normalne funkcjonowanie. Z tego powodu tak istotne jest, aby jak najszybciej wykryć objawy i rozpoznać chorobę. Konieczne są badania laboratoryjne, badania obrazowe, a także fizykalne. Po rozpoznaniu należy rozpocząć terapię pod okiem lekarza reumatologa. Podstawą leczenia reumatyzmu są leki przeciwzapalne oraz leki modyfikujące przebieg choroby, które minimalizują objawy, a nawet umożliwiają wprowadzenie pacjenta w stan remisji. W zależności od momentu wykrycia choroby istotne może być leczenie chirurgiczne, a także rehabilitacja. W leczeniu RZS ważne jest również prowadzenie zdrowego trybu życia, a także unikanie czynników ryzyka, takich jak stres czy palenie papierosów.
Reumatyzm u seniora – jak wspierać w chorobie?
W leczeniu RZS niezwykle istotne jest szybkie wykrycie schorzenia. Z tego powodu opiekując się osobą starszą, warto znać typowe objawy tego schorzenia, aby w przypadku ich pojawienia się, zapewnić seniorowi jak najszybsze wsparcie medyczne. Istotne w chorobie są również empatia oraz troska opiekuna. Często pomocne w zaakceptowaniu choroby może okazać się też uczestniczenie w odpowiedniej grupie wsparcia.